اولین راهکار بایدن برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره
تعداد بازدید : 2
تلاش برای قطع فروش نفت ایران به چین
نویسنده : سعیده اسکندری / گروه بین الملل
نگرانی دولت بایدن از عدم بازگشت دولت جدید روی کار آمده در ایران بر سر میزِ مذاکرات برجام موجب شده است که اکنون آمریکا بار دیگر به جای تلاش برای نهایی کردن توافق با ایران و حذف تحریمها، گزینههای دیگری همچون تحت فشار قرار دادن این کشور را مورد بررسی قرار دهد. این تصمیم در حالی اتخاذ میشود که اکنون پالایشگاههای چینی به بزرگترین واردکننده نفت ایران تبدیل شده و تحت سیاستهای تحریمی آمریکا، شرکت نفت چینی «کنکورد پترولیوم» به بازیگر اصلی خرید نفت از دو کشور تحریم شدهٔ ایران و ونزوئلا تبدیل شده است.
به گزارش نسل فردا، یک مقام آمریکایی اعلام کرده است، ایالات متحده در حال بررسی قطع کاملِ فروش نفت ایران به چین است، زیرا احتمال آنکه تهران پس از تغییر رئیس جمهوری به مذاکرات هستهای بازنگردد و یا سیاستهای سختتری را علیه آمریکا اتخاذ کند، وجود دارد. اینا دعا در حالی مطرح میشود که چین اکنون جز معدود خریداران نفت تحریم شده ایران به حساب میآید و مشخص نیست اجرای چنین مانعی چه بلایی بر سر تجارت وصادرات نفت ایران در شرایط تداوم تحریمهای آمریکایی خواهد آورد.
تلاش دولت بایدن در راستای تداوم سیاستِ تحت فشار قرار دادن ایران، پس از برگزاری شش دوره مذاکرات در وین انجام میگیرد. با وجود آنکه بسیاری از مقامات ایرانی و خارجی در جریان پیشبرد روند مذاکرات و حتی در دور برگزاری آخرین مذاکره، روند نتیجهگیری و به سرانجام رساندن برجام را موفقیتآمیز ارزیابی کرده و در باب اجرایی شدنش ابراز امیدواری کرده بودند، با این حال همزمان با درخواست مقامات دولت بایدن برای برگزاری دور هفتم مذاکرات جهتِ به نتیجه رساندن برجام، دولت ایران امکان ادامه مذاکرات را در شرایط کنونی که کشور در یک دوران انتقالی به سر برده و یک انتقال دموکراتیک قدرت در تهران به منظور روی کار آمدن رئیسجمهور جدید، در حال انجام است، ناممکن توصیف کرد.
به این ترتیب، دولت بایدن بایستی منتظر دولت جدید ایران به ریاست سید ابراهیم رئیسی باشد. فردی که طی سالهای گذشته از سوی وزارت خزانه داری آمریکا تحریم شده و نامش به اتهام نقض حقوق بشر، هنوز در لیست افراد ایرانی تحت تحریمِ در آمریکا قرار دارد. در چنین شرایطی که بایدن برای برداشتن نام رئیسی از لیست تحریمیها برنامهای ندارد و از سوی مقامات مختلفی موضع تندی در برابر این خواسته ایران، اتخاذ شده است، بعید به نظر میرسد که بتوانیم انتظار از سر گرفته شدن مجدد مذاکرات از سوی دولت ابراهیم رئیسی را به این زودیها داشته باشیم.
اکنون روند سیاست اتخاذی ایران در مورد آینده مذاکرات مورد انتقاد اساسی آمریکا و کشورهای اروپایی قرار گرفته است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به اعلام مواضع جدید ایران در باب به تعویق انداختن دور هفتم مذاکرات، اظهارات مقامات جمهوری اسلامی ایران را تلاشی برای شانه خالی کردن از مسئولیت بنبست کنونی در مذاکرات عنوان کرده و نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز عنوان کرد: «این اظهارات، تلاشی تکاندهنده و خشمگینکننده برای رفع تقصیر و شانه خالی کردن از مسئولیت بنبست کنونی در بازگشت متقابل احتمالی به پایبندی به برجام است».
به این ترتیب، در چنین شرایطی که زمان برگزاری دور هفتم مذاکرات هنوز مشخص نیست و آینده برجام در دولت ابراهیم رئیسی به موضوعی مهم و نگرانکننده برای گمانهزنیهای رهبران کشورهای مختلف تبدیل شده است، سیاست دولت بایدن به سمت تنشآفرینی حرکت خواهد کرد. اخیراً وبگاه شبکه خبری بلومبرگ نیزگزارش داده بود این مذاکرات بعید است تا قبل از روی کار آمدن رئیسجمهور جدید ایران در ماه آینده از سر گرفته شوند.
در چنین شرایطی که دولت آمریکا امید چندانی به بازگشت تیم مذاکره کننده دولت جدید ایران به سر میز مذاکره با آمریکا ندارد. اعضای کنگره آمریکا بر این باور هستند که شاید استفاده از ابزار فشار علیه ایران بتواند راهکار بهتری برای اجرای خواستههای تیم مذاکره کننده بایدن در جریان مذاکرات و محدود کردن روند فعالیتهای هستهای ایران باشد. خبرگزاری رویترز نیز گزارش داده که دولت آمریکا در حال بررسی تدابیری برای جلوگیری از مبادلات نفتی ایران و چین است. در اصل گفته میشود، دولت بایدن با تلاش برای مسدود کردن راه فروش نفت ایران به چین، خود را آماده رویارویی با احتمال عدم بازگشت تهران به میز مذاکرات میکند.
این موضع گیری در حالی اتخاذ میشود که واشنگتن در اوایل سال جاری میلادی به پکن گفته بود، در حال حاضر هدف اصلیاش، احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی با ایران است و با فرض بازگشت به موقع به این توافق، نیازی به مجازات شرکتهای چینی که با خرید نفت خام ایران، تحریمهای آمریکا را نقض میکنند نیست. اما اکنون با توجه به مواضع سختگیرانه احتمالی دولت ابراهیم رئیسی نسبت به از سرگیری مجدد مذاکرات، سیاست آمریکا به کلی تغییر کرده است.
والاستریت ژورنال پیش از این عنوان کرده بود که همزمان با افزایش تحریمهای آمریکا علیه ایران، چین روابط تجاری خود در واردات نفتی از ایران را ارتقا داده است، به گونهای که طی ماههای نوامبر تا مارس گذشته، روزانه به طور متوسط 557 هزار بشکه نفت خام از ایران دریافت کرده است. طبیعی است در چنین شرایطی اتخاذ راهکاری اساسی جهت جلوگیری از افزایش محدودیتهای تعاملات تجاری ایران و حفظ منافعش با جهان بهترین راهکار خواهد بود.